Zapewne każda osoba samozatrudniona zadaje sobie pytanie: czy oprócz ulg typu „ZUS na preferencyjnych zasadach” mogę liczyć na jakieś dodatkowe wsparcie? Czy Unia Europejska przyznaje jakąś pomoc dla mikrofirm? W tym artykule staramy się przybliżyć ten temat.
Osoba samozatrudniona – czyli kto?
Mówiąc o osobie samozatrudnionej mamy na myśli osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, posiadającą wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Zasady przyznawania dotacji unijnych nie rozróżniają formy prawnej prowadzenia działalności, zatem bez znaczenia jest fakt, czy o dotację stara się osoba samozatrudniona czy np. spółka z o.o. Podstawowym kryterium jest bowiem to, czy firma jest z sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, czy też jest przedsiębiorstwem dużym.
Pewną barierą dla osób samozatrudnionych będzie natomiast fakt, że w przypadku dofinansowania inwestycji zawsze wymagany jest wkład własny. Zatem maksymalna wysokość dotacji zależy od możliwości zapewnienia wkładu własnego, to zaś może być uzależnione np. od zdolności kredytowej danej firmy.
Na jaką pomoc unijną może zatem liczyć osoba samozatrudniona?
Dotacje – głównie regionalne
Dotacje dla osób samozatrudnionych najłatwiej jest pozyskać w ramach tzw. Regionalnych Programów Operacyjnych. Każde województwo ma własny RPO, zatem mamy w tej chwili 16 Programów. Niestety, obecnie nie można skorzystać z dotacji w ramach tych programów, ponieważ tzw. okres programowania, obejmujący lata 2013-2020, już się skończył.
W oczekiwaniu na rozpoczęcie kolejnego okresu programowania oraz otrzymania kolejnej puli środków europejskich, prześledźmy dotychczasowe zasady przyznawania dotacji unijnych dla osób samozatrudnionych. Pamiętajmy bowiem, że każdy kolejny okres programowania wprowadza pewne zmiany odnośnie np. wysokości dotacji, jednak podstawowe zasady nie ulegają zmianie.
Każde województwo ustala własne zasady przyznawania dotacji, np. przyznając punkty za spełnianie określonych wymogów (jak choćby liczba stworzonych etatów). Podobnie różna jest wysokość dotacji w danym województwie, przeciętnie było to ok. 300 tys. zł jednorazowej dotacji w konkursach skierowanych tylko i wyłącznie do mikroprzedsiębiorstw oraz 1,5 mln zł w przypadku pozostałych podmiotów.
Dotację może otrzymać tylko firma, której siedziba mieści się w danym województwie, które przyznaje dofinansowanie. Najlepszym źródłem wiedzy odnośnie możliwości pozyskania dotacji jest zatem urząd marszałkowski województwa, w którym siedzibę ma Twoja firma.
Dotacje dla firmy to pomoc publiczna
Należy pamiętać, że dotacja dla przedsiębiorcy ze środków publicznych zawsze będzie stanowić pomoc publiczną. Oznacza to, że dotacja nie pokryje w całości kosztów inwestycji i wymagany jest wkład własny. To, jak duży będzie poziom dotacji zależy od wielkości firmy i danego województwa. Najwięcej skorzystają tutaj mikroprzedsiębiorstwa, które mogą liczyć nawet na 50% pomocy publicznej, co oznacza, że Unia Europejska sfinansuje połowę kosztów Twojej inwestycji.
Mapy pomocy publicznej można znaleźć w internecie, najlepiej polegać na stronach administracji rządowej, np. www.parp.gov.pl/mapa-pomocy-regionalnej-dla-polski.
Przedsiębiorców obowiązuje również limit otrzymania pomocy publicznej, który wynosi obecnie 200 tys. euro brutto w przeciągu 3 lat.
Koniec okresu programowania… I co dalej?
Kolejny okres programowania, obejmujący lata 2021-2027, jeszcze się nie rozpoczął. W jego ramach będzie do rozdysponowania ok. 8 miliardów euro na rozwój przedsiębiorczości w ramach programu FENG – Fundusze Europejskie dla nowoczesnej gospodarki.
Do tego dochodzą środki w ramach programów regionalnych i dodatkowe środki przewidziane m.in. w programach dla Polski Wschodniej, sprawiedliwej transformacji, itp. Ogółem dla Polski przewidziano ok. 76 miliardów euro, z czego znaczna część będzie przeznaczona na rozwój przedsiębiorczości w różnych formach.
Zatem, mimo obecnie trudnej sytuacji osób samozatrudnionych, perspektywa wygląda obiecująco. Niezależnie bowiem od kierunków rozwoju państwa jak i Unii Europejskiej, dotacje unijne dla firm, w tym dla osób samozatrudnionych pozostaną jednym z filarów dotacji rozwojowych.